AI en functioneel beheer: een kans of een bedreiging?

De doorontwikkeling van kunstmatige intelligentie (artificial intelligence) heeft heel wat teweeg gebracht. AI is onderwerp van gesprek geworden. Organisaties willen graag mee met deze ontwikkeling. Ook binnen het functioneel beheer en IV-management horen we het steeds: “We moeten iets met AI”. Maar er zit ook twijfel. Want wat betekent dit voor de toekomst van het functioneel beheer en IV-management? Is het vooral een kans, of zijn er ook bedreigingen? En willen we mee met de ontwikkelingen om niet achter te blijven, of kan AI echt iets toevoegen?

Waarom juist nu artificial intelligence?

Wat ons betreft is het geen vraag of AI deel uit kan maken van de werkzaamheden van een functioneel beheerder en andere IV-professionals. Dat doet het al jaren. Maar de afgelopen paar jaar heeft AI zich ontwikkeld tot een krachtige tool die in staat is om complexe taken uit te voeren, variërend van analyses tot interpretaties. Daarnaast is AI voor iedereen beschikbaar. Dit leidt tot nieuwe mogelijkheden voor ons als IV-professionals. Doordat AI bepaalde taken van ons overneemt kunnen wij ons concentreren op anderen taken en ontwikkelingen binnen de organisatie en het vakgebied. Denk bijvoorbeeld aan procesondersteuning en gebruikersondersteuning via AI-chatbots, waardoor functioneel beheerders waardevolle tijd kunnen besparen en efficiënter kunnen werken.

Wat zijn de bedreigingen voor functioneel beheer en het gebruik van artificial intelligence?

Het inzetten van AI brengt ook potentiële bedreigingen met zich mee voor functioneel beheerders en andere IV-professionals. Denk bijvoorbeeld aan het risico op misbruik van AI-technologie door kwaadwillenden. We zien bijvoorbeeld een toename van phishing-mails die steeds moeilijker te onderscheiden zijn van legitieme communicatie. En wat dacht je van van AI-gestuurde softwareontwikkeling? Dat roept de nodige vragen op over de integriteit en veiligheid van systemen. Wanneer je AI software laat ontwikkelen is het lastig om grip te houden op de informatievoorziening.

Bedenk ook goed welke impact AI gaat hebben. Er is misschien wel geen grotere bedreiging dan AI inzetten zonder dat het doel duidelijk is (AI als een ‘hebben-dingetje’). Er komt heel wat kijken bij de inzet van de implementatie en inzet van AI. Als je AI inzet zonder dat de mensen, de middelen, de data en de organisatie (samen de informatievoorziening) daar echt klaar voor is kan het grote gevolgen hebben. Vraag jezelf ook af of AI wel de juiste informatie kan ophalen om van te leren. Is de datakwaliteit wel op orde? Is onze IV als volwassen genoeg om er ook AI op los te laten?

Wat zijn de kansen voor functioneel beheer bij het gebruik van artificial intelligence?

We moeten zorgvuldig omgaan met de inzet van AI, maar het kan ons als IV-professional ook veel brengen. Om te beginnen (inkoppertje), kan AI taken van je overnemen die veel tijd en focus kosten. AI zorgt voor nauwkeurigheid en efficiëntie. Daardoor kan je als IV-professional meer aandacht besteden aan bijvoorbeeld contact met de business of innovatie en optimalisatie. Er kunnen betere beslissingen genomen worden op basis van data-analyse en patronenherkenning. Bovendien opent AI de deur naar nieuwe mogelijkheden, zoals het ontwikkelen van nieuwe processen en het optimaliseren van workflows.

Op korte termijn zien wij voor functioneel beheerders en andere IV-professionals het meeste voordeel bij de inzet van chatbots (automatiseren van taken), en machine learning. Dat laatste kun je bijvoorbeeld inzetten om afwijkingen in logbestanden te detecteren.

Hoe beslis ik of mijn organisatie baat heeft bij het gebruik van artificial intelligence?

Het besluit om AI te implementeren moet altijd zorgvuldig worden overwogen. Daarbij is het belangrijk dat je de mogelijke voordelen en risico’s inzichtelijk maakt. AI is geen magische tool die alles beter maakt. Bij de implementatie en inzet van AI komt heel wat kijken.

Begin eens met het stellen van de volgende vragen:

• Welke vaardigheden zijn er benodigd om de technologie te implementeren en te beheren?
• Wat zijn de ethische factoren? Kijk daarbij naar je eigen werk en de organisatie. Wat is de bijdrage van AI aan het doel/taak van de organisatie.
• Zijn de randvoorwaarden voor een zuivere werking van het middel bekend en ingevuld? Kunstmatige intelligentie is geen toverstaf. Rommel in, is rommel uit.
• Welke kosten moeten er worden gemaakt? 

Vergeet ook niet om andere opties te onderzoeken zoals robotic process automation (rpa), of klassieke procesverbetering. Blijf ook focus houden op de juiste prioriteiten en vermijd fear of missing out (fomo).

Dus, kans of bedreiging?

Beide. Het is vooral van belang dat je weet waar je mee bezig bent als het gaat om AI en dat de keuzes rondom AI zorgvuldig maakt.

En nu kunnen we ons voorstellen dat je jezelf afvraagt: gaat AI mijn werk overnemen? Wat ons betreft niet. Maar het kan er wel voor zorgen dat jouw werk efficiënter en betekenisvoller wordt.

Als jij je als IV-professional wil voorbereiden op de toekomst van AI kan je ervoor zorgen dat je jouw kennis en vaardigheden op het gebied van AI ontwikkeld. Werk ook samen met AI-experts en draag bij aan de ontwikkeling van ethische richtlijnen voor het gebruik van AI binnen jouw organisatie.

Wij doen ook een duit in het zakje als het gaat om kennis ontwikkelen over AI: Op de Pizzasessie XL (21 mei 2024) kan je de keynote van Bas Zuidwijk bijwonen. Bas is een echte AI-specialist en won in 2023 met zijn onderneming zelfs de Dutch innovation award voor de ‘Anonymizer’. Een veel gebruikte AI-tool die zijn ontwikkelde voor overheidsorganisaties. Bas gaat ons meer vertellen over de toepasbaarheid van AI in ons vak.

Daarnaast kan je tijdens de Pizzasessie XL de break-out ‘you snooze, you lose’ volgen. Daarin ga je leren hoe je veranderingen kan bijbenen in dit dynamische vakgebied? Hoe kan je adaptief zijn en de continuïteit van de informatievoorziening moeten waarborgen?