AVG & EPD: hoe informatiemanagement het verschil maakt in privacy en patiëntenzorg
Sinds de invoering van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) is het verwerken van medische gegevens aan strikte regels gebonden. Tegelijkertijd biedt het Elektronisch Patiëntendossier (EPD) enorme kansen voor efficiënte en veilige zorg. Voor zorgverleners ontstaat hier een spanningsveld: hoe garandeer je zowel goede zorg als goede privacy? Het antwoord ligt voor een groot deel in professioneel informatiemanagement.
Klik en ga snel naar:
AVG & EPD: de strijd tussen snelheid en zorgvuldigheid
Zorgprofessionals hebben in de praktijk behoefte aan snelle toegang tot relevante patiëntgegevens. In acute situaties telt iedere seconde. Maar deze behoefte botst soms met de eisen van de AVG, die vraagt om minimale gegevensverwerking, logging, toestemming en toegangsbeperking.
Hier komt informatiemanagement in beeld: hoe richt je systemen, processen en gedrag zó in dat de juiste informatie beschikbaar is op het juiste moment? Zonder dat je in de knel komt met wet- en regelgeving?
Informatiemanagement als link tussen zorg en compliance
Informatiemanagement draait om het beheersen van informatiestromen binnen een organisatie. In de context van AVG en EPD betekent dit:
Welke medewerkers mogen welke informatie zien? Wie is verantwoordelijk voor autorisaties?
Niet iedereen hoeft overal bij. Rechterstructuren en logging zijn cruciaal.
Denk aan versleuteling, back-ups en beveiligde verbindingen.
Informatiemanagement houdt ook in dat zorgverleners goed worden geïnformeerd over wat ze wel en niet mogen doen met patiëntdata.
AVG: wat moet je als zorgverlener weten?
Volgens de AVG zijn medische gegevens ‘bijzondere persoonsgegevens’. Dat betekent onder andere:
- Alleen verwerken als dit noodzakelijk is voor de behandeling.
- Duidelijke, specifieke toestemming nodig voor gegevensdeling buiten de behandelrelatie.
- Transparantie naar de patiënt toe over welke gegevens worden opgeslagen en gedeeld.
- Verplichting tot het melden van datalekken binnen 72 uur.
Een goed ingericht informatievoorziening voorkomt dat zorgverleners onbewust regels overtreden, bijvoorbeeld door onnodige inzage of foutieve datadeling.
EPD: krachtig hulpmiddel, mits goed beheerd
Het EPD biedt enorme voordelen: overzicht, samenwerking en minder administratieve druk. Maar zonder goed informatiemanagement wordt het ook een risico:
- Gegevens die breder toegankelijk zijn dan noodzakelijk.
- Onvoldoende inzicht in wie wanneer gegevens raadpleegt.
- Onduidelijkheid over waar en hoe gegevens worden opgeslagen.
Een informatiemanager of privacy officer kan hierbij ondersteunen, maar ook op teamniveau is bewustzijn belangrijk.
Praktische tips voor de zorgverlener
1. Vraag bij twijfel altijd om hulp van een functionaris gegevensbescherming (FG) of informatiemanager.
2. Gebruik geen onbeveiligde apps of privé-mail om patiëntgegevens te delen.
3. Wees transparant richting patiënten: zij hebben recht op inzage, correctie of verwijdering.
4. Controleer regelmatig toegangsrechten in systemen.
5. Documenteer wanneer je toestemming van een patiënt krijgt. Mondelinge toestemming is niet altijd voldoende.
Goede zorg vraagt meer dan een goed systeem
Zorgverleners staan dagelijks voor de uitdaging om patientgerichte zorg te leveren in een juridische complexe context. Goed informatiemanagement maakt het verschil tussen “werken onder risico” en “werken met vertrouwen”. Het helpt bij het nalevenn van de AVG, beschermt de patient én de zorgverlener. Ook maakt het een EPD tot een veilige steunpilaar in moderne zorg.